W tym miejscu chcemy Wam przypominać o ważnych rocznicach
12 maja
Tego dnia w 1935 roku w Warszawie zmarł JÓZEF PIŁSUDSKI. Działacz niepodległościowy, żołnierz, polityk, mąż stanu urodzony w 1867 roku. Uznawany za głównego architekta niepodległej Polski. W latach 1918-22 Naczelnik Państwa, w kolejnych latach odsunął się od władzy, by powrócić w 1926 roku (zamach majowy). Przywódca obozu sanacji, dwukrotny premier Polski, wywarł decydujący wpływ na kształt polityki wewnętrznej i zagranicznej II RP. Jego pogrzeb stał się wielką manifestacją jedności narodowej. Ciało Marszałka złożono na Wawelu, a serce spoczęło w grobie matki na cmentarzu na Rossie w Wilnie.
xxxxxxxxxxx
W 2008 r. zmarła 98.letnia IRENA SENDLEROWA, działaczka społeczna i charytatywna. W czasie II wojny światowej działała w „Żegocie”. Za uratowanie ok. 2500 dzieci żydowskich z warszawskiego getta po wojnie otrzymała medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Ponadto podczas wojny uczestniczyła w akcji dożywiania i pomocy dla polskich żołnierzy chorych na gruźlicę, nosiła żywność, odzież, pieniądze i lekarstwa do getta. Została aresztowana przez gestapo w październiku 1943 r., wykupiona w listopadzie tego samego roku przez „Żegotę”. Po uwolnieniu nadal pracowała w konspiracji pod przybranym nazwiskiem.
26 października
W 1929 roku w Warszawie przyszła na świat polska pisarka, autorka wierszy i opowiadań dla dzieci i młodzieży - WANDA CHOTOMSKA. Była autorką cyklu programów telewizyjnych dla dzieci Jacek i Agatka. Brała udział w powstaniu warszawskim jako sanitariuszka, a po jego kapitulacji przebywała w obozie przejściowym w Pruszkowie, skąd zbiegła. Pisała do Świerszczyka.W 1969 roku została laureatką Orderu Uśmiechu, który zresztą powstał z jej inspiracji. Tworzyła scenariusze do bajek filmowych i muzycznych dla dzieci oraz widowiska. Zmarła 2 sierpnia 2017 roku. Wśród jej książek, które mamy dostępne w bibliotece są: Przygody jeża spod miasta Zgierza, Dzieci pana Astronoma, Koziołki pana Zegarmistrza, Dziesięć bałwanków, Pięciopsiaczki, Dzień dobry biały ptaku, Dla każdego coś śmiesznego, Różowy balonik, Legendy polskie, Tere-fere, Drzewo z czerwonym żaglem, Pamiętnik Felka Parerasa.19 października
18 października
W 1904 roku w Warszawie przyszedł na świat polski pisarz, reportażysta i podróżnik CZESŁAW CENTKIEWICZ. Brał udział w wojnie z bolszewikami w 1920 r. i powstaniu warszawskim.Wiceprezes Związku Literatów Polskich. Autor licznych powieści poświęconych terenom podbiegunowym, których większość napisał z żoną. Zmarł 10 lipca 1996 roku. Jego książkami są: Anaruk, chłopiec z Grenlandii; Zaczarowana zagroda, Odarpi, syn Egigwy; Wyspa mgieł i wichrów; Biała foka; Tumbo z Przylądka Dobrej Nadziei czy Okrutny biegun.13 października
Urodził się w 1970 roku PAWEŁ BORĘSEWICZ,
pisarz, poeta i tłumacz. Pisze przede wszystkim powieści, opowiadania i
wiersze dla dzieci. Jest laureatem nagrody "Guliwera" oraz Nagrody
Literackiej im. Kornela Makuszyńskiego. Może ktoś z Was miał możliwość
przeczytania któreś z jego książek: Zawodowcy, Człowiek z czerwoną chorągiewką o początkach motoryzacji, Noskawery, Kiedy
chodziłem z Julką Maj, Wszystkie lajki Marczuka, Co tam u Ciumków?,
Wielka Wyprawa Ciumków, Lalki Dorotki, Skrzacik Jagódka, Czy pisarzom
burczy w brzuchu? i wiele innych. Trzy pierwsze znajdziecie również w naszej bibliotece.5 października
W 2009 roku zmarła MIRA JAWORCZAKOWA, polska pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży. Urodziła się 21 kwietnia 1917 roku na wschodzie Ukrainy, w małej wsi Sartana. Jej utwory dla najmłodszych ukazywały się w ramach serii "Poczytaj mi mamo". Była współpracownikiem prasy dziecięcej "Świerszczyk" i młodzieżowej "Płomyk". Jej książki: "Jacek, Wacek i Pankracek" oraz "Oto jest Kasia" były przez wiele lat lekturami szkolnymi dla klas I-III.
29 września
1882 roku w Lublinie przyszła na świat JANINA PORAZIŃSKA, prozaiczka, redaktorka, tłumaczka literatury skandynawskiej. Zmarła 2 listopada 1971 roku w Warszawie. Założyła pismo "Promyk", wieloletnia redaktorka "Promyczka". Autorka takich książek dla dzieci jak: "Kichuś majstra Lepigliny"; "Kozucha Kłamczucha"; "Szewczyk Dratewka"; "Kopciuszek"; "Psotki i śmieszki" czy "Pamiętnik Czarnego Noska"
28 września
1986 roku w Warszawie zmarła EWA SZELBURG-ZAREMBINA, polska powieściopisarka, poetka, dramaturg, najbardziej znana z twórczości dla dzieci i młodzieży. Urodzona 10 kwietnia 1899 roku w Bronowicach.
26 września
1978 roku zmarł w Warszawie polski pisarz, eseista, tłumacz literatury, autor "Mitologii" - JAN PARANDOWSKI. Dwukrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Urodzony 11 maja 1895 roku we Lwowie. Znany jest przede wszystkim ze swojej twórczości związanej z kulturą antyczną, znawca i popularyzator kultury i literatury starożytnej. Autor takich powieści jak: "Dysk olimpijski"; "Przygody Odyseusza"; "Niebo w płomieniach"; Mój Rzym"; "Bolszewizm i bolszewicy".
25 maja
23 maja
W 1883 roku w Paryżu zmarł CYPRIAN KAMIL NORWID. Polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, rzeźbiarz, grafik, malarz i filozof urodzony 24 września 1821 roku. Często uznawany za ostatniego z czterech najważniejszych polskich poetów romantycznych. Wśród jego utworów są: "Bema pamięci żałobny rapsod"; "Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie"; "Do obywatela Johna Brown"; "Moja piosnka" czy "Fortepian Szopena"
20 maja
W 1919 roku w Kielcach przyszedł na świat polski pisarz, eseista, krytyk literacki, dziennikarz, więzień, żołnierz obozów pracy Gułagu. Przez cały okres komunizmu pozostawał na wygnaniu jako polski emigrant polityczny. Przez trzy lata pracował dla Radia Wolna Europa. Szerokiemu gromu czytelników znany jako autor wspomnień "Inny świat. Zapiski sowieckie". Zmarł w 2000 roku.
19 maja
W 1957 roku, w Krakowie urodziła się BARBARA GAWRYLUK, autorka książek dla dzieci, dziennikarka i tłumaczka szwedzkiej literatury dziecięcej. W Radiu Kraków jest odpowiedzialna za różne programy literackie oraz prowadzi autorską audycję "Alfabet", skierowaną do dzieci i młodzieży. Każde polskie dziecko powinno ją znać z takich książek jak: "Dżok. Legenda o psiej wierności" i "Baltic: pies, który płynął na krze" (obie są dostępne w naszej bibliotece). Ponadto jest tłumaczką wszystkich części szwedzkiej serii książek dla dzieci "Biuro detektywistyczne Lassego i Mai".
xxxxxxxxxxxxxxxxx
W 1480 roku zmarł pierwszy polski historyk i heraldyk, kronikarz, duchowny, geograf, dyplomata, wychowawca synów króla Kazimierza Jagiellończyka - JAN DŁUGOSZ. Autor dzieła Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego.
xxxxxxxxxxxxxxxx
W 1912 roku, w Warszawie zmarł 65.letni polski pisarz, prozaik, nowelista i publicysta epoki pozytywizmu - ALEKSANDER GŁOWACKI, bardziej wszystkim znany jako BOLESŁAW PRUS. Jeden z najwybitniejszych i najważniejszych pisarzy w historii literatury polskiej. Mniej znany jako działacz społeczny i wielki propagator turystyki pieszej i rowerowej. Uczestnik powstania styczniowego, w którym został ranny. Dostał się do niewoli rosyjskiej, jednak ze względu na młody wiek został z niej zwolniony. Jednak potem za udział w powstaniu przebywał pewien czas w więzieniu. Wśród jego najwybitniejszych dzieł są: "Placówka", "Faraon", "Lalka", "Emancypantki", "Anielka" i nowele: "Antek", "Katarynka", "Kamizelka", "Powracająca fala", "Michałko", "Przygoda Stasia"
18 maja
Tego dnia w 1920 roku w Wadowicach przyszedł na świat KAROL WOJTYŁA, późniejszy papież Jan Paweł II. Poeta, poliglota, dramaturg, pedagog, a przede wszystkim polski duchowny katolicki. W latach 1978-2005 papież. Bardzo szybko po śmierci beatyfikowany (2011) i kanonizowany (2014)
xxxxxxxxxxxx
W 1910 roku zmarła 69. letnia ELIZA ORZESZKOWA, polska pisarka epoki pozytywizmu. Jedna z największych powieściopisarek tego okresu, autorka takich utworów jak: "Nad Niemnem", "Marta", "Dziurdziowie", "Cham", "Argonauci", "Gloria victis", "Dobra pani", "A...B...C...". Nominowana do Literackiej Nagrody Nobla w 1905 roku razem z Sienkiewiczem. Józef Kotarbiński podczas jej pogrzebu powiedział "Ona była żywą mądrością i czującym sercem całej epoki..."
7 maja
W 1867 roku w Kobielach wielkich przyszedł na świat polski prozaik, nowelista – WŁADYSŁAW REYMONT. To jeden z najwybitniejszych i najważniejszych pisarzy w dziejach literatury polskiej. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za czterotomową epopeję „Chłopi”. Nagrodę otrzymał w 1924 roku, niestety z powodu złego stanu zdrowia nie mógł jej odebrać. Zmarł 5 grudnia 1925 roku. Wśród jego dzieł są oprócz nagrodzonych „Chłopów”: „Ziemia obiecana”, „Komediantka”, „Rok 1794”
xxxxxxxxxxx
W 1985 roku zmarł, urodzony w 1918 roku, ADAM BAHDAJ - polski pisarz, tłumacz z języka węgierskiego, uczestnik wojny obronnej 1939, kurier tatrzański w czasie II wojny światowej. Znany jest głównie z powieści dla dzieci i młodzieży. Wśród, których najbardziej znane to: „Do przerwy 0:1”, „Wakacje z duchami”, „Podróż za jeden uśmiech”, „Piraci z Wysp Śpiewających”, „Stawiam na Tolka Banana”, „Tańczący słoń”, „Pilot i ja”, „Mały pingwin Pik-Pok”. Część z jego książek została sfilmowana o czym z pewnością doskonale wie pokolenie waszych rodziców.
6 maja
W Kolbuszowej przyszedł na świat JAN BYTNAR. Uczniom i znawcom literatury znany głównie jako „Rudy”, jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec”. Podharcmistrz, członek Szarych Szeregów, dowódca hufca „Południe” Grup Szturmowych. Łącznie wziął udział w ok. 70 akcjach, wśród których były „gazowanie” kin, dekorowanie miasta biało-czerwonymi flagami w dniach świąt narodowych, a także działania wymierzone w niemieckie sklepy, wysadzanie torów kolejowych. Aresztowany razem z ojcem 23 marca 1943 roku trafił na Pawiak, torturowany w siedzibie Gestapo na Szucha. Odbity podczas akcji pod Arsenałem, 26 marca 1943 r. , zmarł 30 marca.
xxxxxxxxx
Tego dnia, w 1950 roku w Krakowie urodził się ZBIGNIEW WODECKI, polski piosenkarz, multiinstrumentalista, kompozytor i aranżer. Związany m.in. z Piwnicą pod Baranami, zespołem Anawa. Wylansował takie przeboje: „Chałupy Welcome to”, „Lubię wracać tam, gdzie byłem”, „Z Tobą chcę oglądać świat”, „Zacznij od Bacha”, „Izolda”, „Opowiadaj mi tak”. Zmarł 22 maja 2017 r. W 2012 roku otrzymał tytuł „Honorowego Obywatela Gminy Godów”
5 maja
Urodził się pierwszy polski noblista z dziedziny literatury - HENRYK SIENKIEWICZ. Jeden z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX wieku. W 1905 roku za całokształt twórczości, a jest ona przeogromna, otrzymał Nagrodę Nobla. Sienkiewicz pisał nowele, powieści i był publicystą. W czasie swych podróży odwiedził Amerykę, Afrykę, a w Europie - Londyn, Paryż, Wenecję, Konstantynopol, Bukareszt, Warnę, Hiszpanię. Ostatnie lata życia spędził w Szwajcarii gdzie zmarł w 1916 r. Wśród jego najbardziej znanych utworów są:
powieści: Quo vadis, Krzyżacy, Trylogia (Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski), Rodzina Połanieckich,W pustyni i w puszczy
nowele: Stary sługa, Hania, Selim Mirza, Szkice węglem, Latarnik, Janko Muzykant, z pamiętnika poznańskiego nauczyciela, Bartek Zwycięzca, Sachem, Orso,
xxxxxxxxxxxxx
203 lata temu w Ubielu przyszedł na świat polski kompozytor, dyrygent - STANISŁAW MONIUSZKO.
Nazywany ojcem polskiej opery narodowej. Autor oper "Halka", "Straszny
dwór" i "Paria". Tworzył muzykę nacechowaną narodowo, wplatając w
kompozycje elementy polskiego folkloru . Zmarł w 1872 roku, a jego
pogrzeb stał się manifestacją narodową.
26 kwietnia
1995 roku w Warszawie polska prozaiczka, poetka i tłumaczka literatury niemieckiej, włoskiej i rosyjskiej HANNA OŻOGOWSKA. Była również redaktorem naczelnym "Promyczka" oraz wiceprezesem polskiej sekcji IBBY. Wśród jej utworów są: "Złota kula"; "Dziewczyna i chłopak, czyli heca na 14 fajerek"; "Tajemnica zielonej pieczęci"; "Ucho od śledzia"; "Głowa na tranzystorach" czy "Za minutę pierwsza miłość"
30 marca
1853 roku w Podhajcach przyszła na świat polska aktorka, dramatopisarka, powieściopisarka, publicystka, krytyczka teatralna i artystyczna GABRIELA ZAPOLSKA. Przedstawicielka polskiego naturalizmu, w swoich utworach z kpiła z obłudy mieszczaństwa. Pisała komedie satyryczne, dramaty i powieści. Jej najsłynniejszą sztuką jest grywana do dziś w teatrach Moralność Pani Dulskiej.
11 marca
1933 roku zmarła, urodzona w 1907 roku polska pisarka, autorka książek podróżniczych, głównie o tematyce polarnej ALINA CENTKIEWICZ. Była pierwszą Polką, która stanęła na Antarktydzie. Wspólnie z mężem, Czesławem wydali następujące książki: "Odarpi, syn Egigwy", " Zaczarowana zagroda", "Anaruk chłopiec z Grenlandii", "Niezwykła podróż", " Czy foka jest biała", "Okrutny biegun" i wiele innych.
10 marca
1822 roku zmarł polski pisarz i polityk JÓZEF WYBICKI. Autor słów Pieśni Legionów Polskich we Włoszech - obecnego hymnu narodowego "Mazurka Dąbrowskiego". Urodził się 29 września 1747 roku w Będominie. Jeden z Patronów Roku 2022.
8 marca
1223 roku zmarł biskup krakowski, kronikarz i dziejopis WINCENTY KADŁUBEK. Autor "Kroniki dziejów Polski", określany mianem ojca kultury polskiej.
3 marca
1955 roku urodził się w Poznaniu polski reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta i pisarz ANDRZEJ MALESZKA. Szerokiemu gronu czytelników znany przede wszystkim jako autor serii powieści i cyklu filmowego "Magiczne drzewo"
10 lutego
1962 roku zmarł w Warszawie polski poeta, tłumacz literacki WŁADYSŁAW BRONIEWSKI. Urodzony 17 grudnia 1897 r. Był żołnierzem Legionów Polskich, uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej. Starsze pokolenie zna poetę jako autora wiersza "Bagnet na broń".
4 lutego
1505 roku w Żurawnie przyszedł na świat "ojciec języka polskiego" - MIKOŁAJ REJ. Jako jeden pierwszych poetów pisał w języku polskim, to jemu zawdzięczamy słynne "Niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi i swój język mają". Wśród jego utworów są: "Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem"; "Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego'; "Kupiec"; "Zwierzyniec"; "Zwierciadło"; "Żywot Józefa z pokolenia żydowskiego".
1 lutego
2012 roku w Krakowie zmarła polska poetka, eseistka,tłumaczka, felietonistka, laureatka Literackiej Nagrody Nobla z 1996 roku - WISŁAWA SZYMBORSKA.
31 stycznia
W
1956 roku w Hartfield zmarł ALAN ALEXANDER MILNE, brytyjski pisarz, autor Kubusia Puchatka i Chatki Puchatka.
28 stycznia
W 1903 roku w Warszawie urodził się ALEKSANDER KAMIŃSKI, pedagog, wychowawca, harcmistrz, żołnierz Armii Krajowej, a przede wszystkim autor "Kamieni na szaniec". Zmarł w Warszawie 15 marca 1978 r.
3 stycznia
1939 roku w Warszawie przyszła na świat JOANNA PAPUZIŃSKA, poetka, autorka wierszy i bajek dla dzieci. Współpracuje z wieloma czasopismami dla dzieci. Członkini Zarządu Polskiej Sekcji IBBY. W 2005 roku otrzymała Order Uśmiechu. Najmłodszym uczniom znana przede wszystkim jako autorka książki "Nasza mama czarodziejska" i lektury "Asiunia". Wśród jej utworów są również: "Agnieszka opowiada bajkę", "Gawęda o macierzanku", "Darowane kreski", "Czytania domowe", "Czarna jama", "Chwilki dla Emilki", "Jesienna przygoda", "Tygryski", "Wędrowcy" i wiele innych
20 grudnia W 1963 roku zmarł GUSTAW MORCINEK, polski pisarz związany ze Śląskiem. Początkowo pracował jako górnik, ale potem górnicy zebrali pieniądze na jego edukacje w seminarium nauczycielskim. Przez 16 lat pracował jako nauczyciel w Skoczowie. Podczas II wojny światowej został aresztowany przez gestapo i osadzony w obozach koncentracyjnych w Sachsenhausen i Dachau. Wśród jego utworów są: "Łysek z pokładu Idy"; "Wyrąbany chodnik"; "pokład Joanny"; "Zabłąkane ptaki"; "Ondraszek" i wiele innych.
17 grudnia
W 1897 roku przyszedł na świat WŁADYSŁAW BRONIEWSKI, polski poeta i tłumacz literacki, żołnierz Legionów Polskich i uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Znany średniemu pokoleniu jako autor wiersza "Bagnet na broń". Zmarł w 1962 roku.
Tego samego dnia w 1931 roku urodziła się KRYSTYNA BOGLAR, poetka i autorka utworów dla dzieci. Wieloletnia redaktor w wydawnictwie "Nasza Księgarnia". Autorka takich książek jak "Nie głaskać kota pod włos" i "Każdy pies ma dwa końce", które stanowiły podstawę adaptacji serialu "Rodzina Leśniewskich". Zmarła w 2019 r.
6 grudnia
Zmarł 1953 roku polski poeta, autor humoresek Teatrzyk Zielona Gęś KONSTANTY ILDEFONS GAŁCZYŃSKI .
26 listopada
Zmarł w 1855 roku polski poeta, działacz polityczny, publicysta, tłumacz ADAM MICKIEWICZ. Obok Słowackiego i Krasińskiego uznawany za największego poetę polskiego romantyzmu. Zaliczany razem z nimi do grona Wieszczów. Członek i założyciel Towarzystwa Filomatów, za działalność m.in. którym został skazany na zesłanie w głąb Rosji. Przyszedł na świat 24 grudnia 1798 roku w Zaosiu koło Nowogródka. Czołowy przedstawiciel Wielkiej Emigracji. Autor : "Pana Tadeusza"; "Dziadów"; "Konrada Wallenroda"; "Grażyny": "Ody do młodości"; "Liryków lozańskich"; "Ballad i romansów". Zmarł w Stambule, dokąd wyjechał tworzyć oddziały polskie, które miały walczyć w wojnie krymskiej przeciwko carskiej Rosji. Wśród przyczyn jego śmierci podaje się cholerę, otrucie arszenikiem lub udar mózgu. Spoczął w 1890 roku na Wawelu.
24 listopada
22 listopada
Tego dnia w 1928 roku urodziła się w Dęblinie powszechnie lubiana autorka książek dla młodzieży KRYSTYNA SIESICKA, która zmarła 3 lipca 2015 roku. W czasie wojny brała udział w powstaniu warszawskim. Ukończyła dziennikarstwo, współpracowała z "Horyzontami Techniki', "Kobietą i życiem" oraz "Filipinką". Jej książki doskonale zna pokolenie lat 70 i 80 tych. Wtedy chyba każda nastolatka czytała: "Jezioro osobliwości"; "Zapach rumianku"; "Zapałkę na zakręcie"; "Czas Abrahama"; "Beethoven i dżinsy"; "Agnieszkę"; "Katarzynę"; "Łukasza". Trochę późniejsze jej książki to: "Moja droga Aleksandro"; "Chwileczkę, Walerio..."; "Falbanki"; "Woalki"; "Wachlarze"; "Pejzaż sentymentalny"; "Wróć, Aleksandrze!" i wiele innych.
15 listopada
Zmarł w 1916 roku w Vevey polski nowelista, powieściopisarz, publicysta i laureat Literackiej Nagrody Nobla za całokształt twórczości HENRYK SIENKIEWICZ. Urodził się 5 maja 1846 roku w Woli Okrzejskiej. Używał kilku pseudonimów, wśród których najpopularniejszy to "Litwos"
24 września
Tego dnia w 1821 roku urodził się CYPRIAN KAMIL NORWID, polski poeta, prozaik,
dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz, malarz i filozof. Często
uznawany za ostatniego z czterech najważniejszych polskich poetów
romantycznych. Przeważającą część swojego życia spędził za
granicą, głównie w Paryżu, żyjąc w nędzy i utrzymując się z
prac dorywczych. Jego twórczość została zapomniana po śmierci,
został odkryty na nowo w okresie Młodej Polski m. in. za sprawą
Władysława Reymonta. W swoim życiu wiele podróżował m.in. po
Niemczech, Włoszech, Francji, anglii czy Stanach Zjednoczonych.
Chorował jak wielu mu współczesnych na gruźlicę. Wśród jego
liryków znanych chyba każdemu Polakowi są: „Bema pamięci
żałosny rapsod”; „Coś ty Atenom, zrobił Sokratesie”; „Moja
piosnka” (Do kraju tego...).
20 września
20 września 1863 roku w Berlinie zmarł JAKUB GRIMM, zbieracz baśni i podań ludowych. Niektóre swoje dzieła tworzył i publikował wraz z bratem Wilhelmem. Największy rozgłos przyniosło braciom zebranie i opracowanie baśni ludowych. Baśnie braci Grimm im zyskały rozgłos na całym świecie, zostały przetłumaczone na wiele języków.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz